Komunikat Prezydium KSOiW NSZZ „Solidarność” ze spotkania w dniu 4 lipca 2024 r. przedstawicieli związków zawodowych, samorządu terytorialnego i Ministerstwa Edukacji Narodowej

Komunikat

Prezydium Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” ze spotkania w dniu 4 lipca 2024r. przedstawicieli związków zawodowych, samorządu terytorialnego i Ministerstwa Edukacji Narodowej; w związku z pracami zespołu ds. pragmatyki zawodowej nauczycieli działającym przy MEN (grupa robocza ds. emerytur i nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego).

KSOiW NSZZ „Solidarność” reprezentowali: Krzysztof Wojciechowski, Mariusz Kolasiński oraz ekspertka ds. ubezpieczeń społecznych Ewa Dutkiewicz z NSZZ „Solidarność” Region Wielkopolska specjalizująca się w emeryturach, rentach i ubezpieczeniach społecznych.
Delegacja „Solidarności” przedstawiła na piśmie i złożyła na ręce ministerstwa postulaty i uwagi dotyczące urlopu dla poratowania zdrowia, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych i wcześniejszych emerytur dla nauczycieli, a także sposoby ich wdrożenia w życie. Główne propozycje to:
1. Zmiana art. 73 KN, która umożliwi nauczycielom skorzystanie z urlopu dla poratowania zdrowia, mimo iż spełnią kryteria do skorzystania z wcześniejszej emerytury na podstawie art. 88 a.
2. Skreślenie w art. 9 Ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych ustępu 2, co umożliwi nauczycielom pobierającym nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, podjęcie zatrudnienia w szkole, przedszkolu lub innej placówce. Zmiana pozytywnie wpłynie na uzupełnienie braków kadrowych w edukacji.
3. Przyznanie stałego uprawnienia do skorzystania z wcześniejszych emerytur, a nie jak obecnie wyłącznie dla nauczycieli zatrudnionych przed 1.01.1999 r.
4. Zmiana przepisu w sprawie okresów składkowych i nieskładkowych zaliczanych do okresu zatrudnienia, obecnie w art. 88 a, ust. 1, pkt. 1 ustawy Karta Nauczyciela uwzględniono tylko okresy składkowe.
5. Zmiana przepisów w taki sposób, aby podstawę obliczenia wcześniejszej emerytury nauczycieli (niezależnie od wieku danej osoby) ustalić dzieląc przez średnie dalsze trwanie życia dla kobiet w wieku 60 lat a dla mężczyzn w wieku 65 lat.
6. Zmiana przepisów określająca wysokość emerytury ustalonej na podstawie art. 88 a Karty Nauczyciela. Nauczyciel legitymujący się trzydziestoletnim składkowym stażem pracy, uprawniony do emerytury, nie ma zagwarantowanej wysokości wypłaty emerytury nie niższej niż kwota najniższej emerytury.
7. Zrekompensowanie nauczycielom utraty praw nabytych, poprzez zwiększenie wysokości emerytur powszechnych w taki sposób, aby nauczyciel, który nie skorzysta z wcześniejszych uprawnień emerytalnych, przy przejściu na emeryturę po uzyskaniu wieku emerytalnego w ramach rekompensaty – wyrównania strat, otrzymał dodatek systemowy do emerytury powszechnej w wysokości 15% naliczonego świadczenia.
Jeżeli nauczyciel przedłuży swoją aktywność zawodową i przejdzie na emeryturę w późniejszym wieku: kobieta w wieku 61 lat, mężczyzna w wieku 66 lat lub w późniejszym wieku – 20% naliczonego świadczenia.
8. Zmiana przepisów i umożliwienie nauczycielom, którzy skorzystają z wcześniejszych emerytur zatrudnienie w wymiarze wyższym niż ½ obowiązującego wymiaru zajęć, aby zapewnić prawidłową organizację pracy szkoły, bez uzależniania podjęcia pracy przez nauczyciela od decyzji kuratora oświaty.
9. Umożliwienie przejścia na wcześniejszą emeryturę wszystkim nauczycielom zatrudnionym w szkołach i placówkach oświatowych (pracownicy kuratorium oświaty, oddelegowani do pracy w związkach zawodowych, urlopowani do pracy w związkach zawodowych), a nie tylko faktycznie wykonującym pracę nauczyciela przy tablicy.
Szczegółowy wykaz postulatów znajduje się w stanowisku przyjętym w dniu 3 lipca 2024 r. „Solidarność” w imię dobrze pojętej solidarności zawodowej będzie zabiegać o poparcie swoich postulatów pozostałe centrale związkowe. W zakresie rozwiązań dotyczących urlopu dla poratowania zdrowia wszystkie centrale mają jednolite stanowisko. Podobne stanowisko związki zawodowe mają sprawie nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych. W trakcie dyskusji nad problemami obecnych rozwiązań prawnych, gremialnie stwierdzono, że przy rozwiązaniach które wejdą w życie od 1 września, najlepiej byłoby usunąć z obiegu prawnego cały art. 88a Karty Nauczyciela. Jednocześnie należałoby doprecyzować ustawę o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, znosząc m.in. ograniczenie wiekowe, które obecnie zamyka się w latach 2031-2032 w zakresie osiągnięcia wymaganego wieku do uprawnień.
„Solidarność” dodatkowo zażądała ponownie, aby określić, kiedy oczekiwane przepisy mają szansę wejść w życie i aby ministerstwo przedstawiło w trybie pilnym projekt zmiany art. 73 KN i poddało go konsultacjom. Uważamy, że prace zespołu nie mogą ograniczać się jedynie do prowadzonych bez końca rozmów, które nie przekładają się na konkretne i szybkie rozwiązania problemów, które narosły przez lata. MEN z aprobatą przyjęło apel związków w tej sprawie i zadeklarowało merytoryczną współpracę. Solidarność, angażując do pracy własnych ekspertów, po takiej deklaracji ze strony MEN, liczy na merytoryczną dyskusję z fachowcami z MEN, Ministerstwa Rodziny i ZUS. Strony zgodziły się, że nie ma żadnych merytorycznych powodów, aby nie przeprowadzić racjonalizacji przepisów w omawianym zakresie. Jednocześnie związki zawodowe wniosły, aby MEN jednoznacznie określiło jakie jest stanowisko ministerstwa i rządu w sprawie art. 73 KN i nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych.
Strona samorządowa nie odniosła się do żadnych postulatów zgłaszanych przez „Solidarność” i pozostałe centrale związkowe.
Ministerstwo będzie czekać jeszcze przez dwa tygodnie na propozycje/postulaty do pracy zespołu ds. emerytur i nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych.
Termin kolejnego spotkania został ustalony na początek września 2024 r.

Opracował: Krzysztof Wojciechowski